Telkens wanneer ik samenwerk met andere fotografen – of het nu als medefotograaf of als model is – kan ik het toch niet laten om eens in het oog te houden hoe zij te werk gaan. Op welke manier pakken zij hun shoots én hun modellen aan, en op welke manier verschilt hun aanpak dan van de mijne? Op die manier ben ik erachter gekomen dat portretfotografie niet zo gemakkelijk is als het lijkt: bomen en verlaten gebouwen kampen nu eenmaal niet met dezelfde onzekerheden als (onervaren) modellen. Maar hoe stel je die dan op hun gemak?
(1) Goede afspraken maken goede vrienden
Je model op zijn of haar gemak stellen begint al bij het allereerste contact: de boeking. Vaak hebben modellen al enig idee welke kant ze op willen met de fotoshoot, maar rekenen ze daarbij op de kennis en ervaring van de fotograaf om die ook concreet vorm te geven. Door samen met je model op zoek te gaan naar een geschikte locatie of een passende styling, geef je hem/haar/hen al vanaf het eerste moment het gevoel dat het gaat om een meer persoonlijke samenwerking.
Daarnaast kan het goed zijn dat er bij de organisatie van de fotoshoot al heel wat vragen rijzen, zeker wanneer de modellen iets minder ervaren zijn. Neem de tijd om die vragen rustig en uitgebreid te beantwoorden. Misschien kom je zelfs voor de shoot al te weten waar de gevoeligheden liggen waar je tijdens de shoot op moet letten.
Als je alles overzichtelijk en professioneel wilt houden, kan je achteraf alles wat jullie besproken hebben nog eens samenvatten in één berichtje of mailtje. De dag voor de shoot kan je je model er ook nog kort aan herinneren wat jullie precies afgesproken hadden.
(2) Koetjes en kalfjes
Dan is het moment aangebroken waarop jij en je model elkaar in het echt ontmoeten. De goede eerste indruk die je tijdens de boeking al probeerde te maken, moet je nu proberen te versterken. Terwijl jullie samen onderweg zijn naar de locatie of terwijl jij je materiaal aan het opstellen bent, is het perfecte moment om je model wat meer op zijn of haar gemak te stellen. Stel vragen, leer je model kennen, zoek gemeenschappelijke interesses, kortom: stel je geïnteresseerd en betrokken op. Het laatste wat je wilt, is dat je model het gevoel krijgt dat hij of zij niet meer is dan een object.
Het is altijd een goed idee om kort uit te leggen hoe je te werk gaat, hoe de shoot zal verlopen, en wat je model ervan kan verwachten. Ook hierbij kunnen er weer nieuwe vragen, twijfels of zorgen de kop op steken; neem de tijd om die weg te nemen nog voor de fotoshoot daadwerkelijk begint.
(3) Even opwarmen
Je denkt toch niet dat een fotograaf vanaf het allereerste moment in zijn of haar element is? Nee, ook wij hebben de tijd nodig om ons materiaal volledig juist af te stellen, even op te warmen en in onze flow te geraken. Door tegen je model te zeggen dat de eerste foto’s die je maakt toch niet “voor echt” zijn, geef je jezelf niet alleen de tijd om je instellingen even te testen, maar geef je je model ook de kans om eraan te wennen dat er een camera op hem of haar gericht staat.
(4) Communication is key
Sommige fotografen hebben de neiging zichzelf zo in die flow te verliezen, dat ze lijken te vergeten dat ze nog steeds samenwerken met echte mensen. Verlies die menselijke connectie niet door gedurende de hele shoot te blijven communiceren over wat jij doet of over wat je model moet doen. De meeste modellen stellen enkele instructies tijdens het shooten wel op prijs, aangezien zij helemaal niet weten hoe alles eruitziet op beeld. Zeg ook expliciet dat het een teken is dat ze goed bezig zijn wanneer je geen aanwijzingen geeft. Een complimentje hier of een aanmoediging daar kunnen eveneens wonderen doen. Laat ook blijken dat je zelf enthousiast bent.
De boog moet trouwens niet altijd gespannen staan. Door tussendoor vragen te blijven stellen, bijvoorbeeld of het model zich nog steeds comfortabel voelt, en af en toe zelf eens een anekdote te vertellen, haal je de druk een beetje van de ketel. Wanneer je je model aan het lachen krijgt, haal je er misschien wel die ene spontane foto uit die achteraf de beste uit de reeks blijkt.
(5) Dag en bedankt, hé
Neem even veel tijd om je shoot af te ronden als je neemt om die voor te bereiden: wat mensen van een ervaring onthouden, is namelijk het begin, het hoogtepunt én het einde. Door achteraf even neer te gaan zitten, de foto’s te tonen en te vragen hoe de ervaring is geweest, stuur je je model achteraf met een goed gevoel naar huis.
Trek die lijn van duidelijk communicatie ook achteraf door: laat op tijd weten wanneer de beelden klaar zijn om verstuurd te worden, vraag om feedback en bedank je model voor de fijne samenwerking. Wanneer je foto’s ook in je portfolio of op internet wilt delen, vergeet dan niet eerst om de expliciete toestemming van je modellen te vragen. Op die manier geef je hen niet alleen het gevoel dat ze inspraak hebben in het hele proces, maar vermijd je ook problemen achteraf.
En mocht je niet van mij geloven dat ik mezelf op deze manier van andere portretfotografen probeer te onderscheiden, neem het dan van een hele hoop andere mensen aan. Nog steeds sceptisch? Boek dan vooral je eigen shoot om het aan den lijve te ondervinden!
Liefs